AVRUPA LADİNİ ( Picea abies )

avrupa'nın en önemli orman ağaçlarından biri olan bu ladin türü 40-50 metre boylarında, 2 metre çaplarında, bin yıl kadar yaşayabilen bir ağaçtır. kabuk genç yaşlarda açık kahverengi, yaşlılarda ise daha koyu renkte olup, küçük levhalar halinde çatlar ve dökülür. genç sürgünlerde açık kahverenginde, çıplak ya da hafif tüylüdür. tomurcuklar konik, uçları sivri ve reçinesizdir. İğne yaprak genç bireylerde ve gölgeli olan alt kesimlerde yatay, yani iki sıralı dizilmişlerdir. ancak, yaşlı bireylerin ışık alan sürgünlerinde ise fırça gibi yukarıya yönelmişlerdir. uçları sivri olup, 1-2 (ender 2,5) cm. uzunluğunda, koyu yeşil ve parlak, cilalı görünüştedir. ağaç üzerinde 5-7 yıl, soğuk iklimlerde ise daha fazla kalmaktadırlar.

erkek çiçekler önceleri çilek renginde, sonraları ise sarımsı renktedir. dişi çiçeklerde çoğunlukla tepe kesimlerinde bulunurlar. olgun kozalak 10-15 cm. boyunda olup, silindiriktir. kozalak pulları açık kahverengi, ince ve yassı, kenarları tam değil, dişlidir. tohum küçük, kahverengi ya da siyahtır. Çenek sayısı ise 5-10 kadardır.

nem istemi yüksek ısı istemi ise azdır. yaz kuraklığına ve zehirli gazlara karşı çok duyarlıdır. toprak ile mineral madde istemi fazla değildir. gölge ağacı olmakla birlikte, gölgeye göknar kadar dayanamaz. rüzgar ve kar kırması ve devirmelerinden zarar görür. ayrıca, böcek ve mantarlardan çok etkilenir. Önceleri yavaş, sonraları daha hızlı büyür. su sürgünü yapma özelliği vardır.

orta ve kuzey avrupa'nın önemli bir türüdür. geniş bir coğrafi yayılışı vardır. alp, jura ve karaorman'larda, ayrıca karpatlar'da yayılır. alp'lerde 2000 metre yükseltilere değin çıkarak, dikey orman sınırına ulaşmaktadır. ayrıca, 70. kuzey enlemine değin ulaşır ve kuzey kesimlerde pinus silvestris'le son orman sınırını oluşturmaktadır.

picea abies, kuzey rusya ve kuzey İskandinavya'da yerini picea obovata'ya bırakmaktadır. ayrıca, deniz iklimine sahip batı avrupa'da doğal olarak bulunmaz. Çoğunlukla kenar dağlarının egemen ağacıdır. geniş coğrafi yayılışına paralel olarak çok çeşitli formları ve yetişme yeri ırkları vardır. genellikle yüksek dağlarda yetişenler, düşük yükseltilerde yetişenlerden daha yavaş büyümekte, kısa iğne yapraklı ve kalın kabuklu olurlar. aynı özellikleri kuzey enlemlerde yetişenlerde de görülebilir. Çünkü bu kesimlerde vejetasyon süresi güney enlemlere göre çok daha kısadır. ayrıca, tüm bu özellikler kalıtsaldır ve dölden döle geçerler. ayrıca yeşil kozalaklı bireyler, kırmızı kozalaklı bireylere göre daha geç uyanmakta, çoğunlukla düşük yükseltilerde yetişmektedirler. yine yüksek dağlarda ve kuzey ülkelerdeki picea abies'ler sivri tepeli olurlar.

odunu ticaret dünyasında "beyaz odun" diye bilinmektedir. almanya'da kabuklarından tanen ve terebantin elde edilmesinde uzun süre kullanılmıştır. odunu hafif, kuvvetli ve dayanıklı olup, çeşitli amaçlarda, başta kağıt sanayinde, varil, fıçı, top ve tüfek kundakları yapımında ve çatı kaplamalarında, marangoz ve doğrama sanayinde, aynı zamanda son yıllarda ambalaj sandıkları yapımlarında kullanılmaktadır.