ADİ PORSUK (Taxus baccata L.)

Konu: ADİ PORSUK (Taxus baccata L.) Çarş. Ekim 08, 2008 8:24 pm

Avrupa, Akdeniz ülkeleri ve Kafkasya'da yayılış gösteren porsuk ağacı ülkemizde ülkemizde kuzeyden güneye birçok yörede görülür. Kendi başına büyük ormanlar kurmaz. Kayın, göknar, ladin ormanlarında tek tek veya küçük gruplar halinde bulunur. Bazen küçük bir çalı, bazen sık dallı yuvarlak tepeli bir ağaç formunda görülür.

Esnek odunu, eski çağlarda yay yapımında kullanılmıştır. Yaprak ve genç sürgünlerinde "taksol" adlı zehirli bir alkoloid vardır. Buna karşın tohumunun kırmızı renkli kapçığı zehirsizdir ve yenir.
Botanik özellikleri:Herdem yeşil boylu çalı, bazen de 20 m’ye kadar boylanabilen sık dallı, kırmızı, kahverengi kabuklu bir odunsu bitkidir. İğne yaprak 1-2,5 cm, koyu yeşil, alt yüzünde stoma bandı belirsizdir. Gölge ağacı, çok yavaş büyür ve çok uzun ömürlüdür.Bazen 2000-3000 yıl yaşayabilir.Odun sürgün ve iğne yaprakta reçine yoktur.

Kullanım olanakları:Odunu çok sert, ağır, dayanıklı ve esnektir. Bu nedenle eskiden beri yay yapımında kullanılmıştır, günümüzde ise mobilya, lambri oymacılık ve tornacılıkta kullanılır. Ayrıca istenilen şekillerde budanabildiğinden gözde bir park ve süs bitkisidir. İğne yaprak ve genç sürgünleri taxin adlı bir alkoloid içerdiğinden zehirli bir bitkidir. Ancak iğne yaprak ve genç sürgünleri içerdiği taxin, milossin, taxicotine, tanen ve esans maddeleri nedeni ile tıpta kalp kuvvetlendirici ve bayanlarda adet söktürücü ilaç yapımında kullanılır.

Yayılışı:Kuzey ve Orta Avrupa ülkeleri, Azor Adası Türkiye ve Kafkasya.